Piernik lubelski
Najstarsze wzmianki na temat pierników pochodzą z czternastego wieku. Nazwa piernik oznacza pierny, czyli korzenny i związana jest ze stosowaniem przypraw, które w dawnych czasach stanowiły istotny składnik tego rodzaju wypieków. Miód używany był jako jedyna ogólnodostępna substancja słodząca. W wiekach od XV do XVIII rozwinęło się całe rzemiosło piernikowe a pierniki stały się prawie dziełami sztuki. Później wprowadzenie do wypieków tańszego od miodu cukru spowodowało załamanie się produkcji i wyparcie pierników przez inny rodzaj ciast.
Receptura piernika lubelskiego pochodzi z późniejszych czasów, gdyż w jego składzie oprócz miodu jest cukier i wywodzi się od piernika staropolskiego. Z upływem lat i zmieniających się warunków wprowadzono modyfikacje, zastąpiono masło smalcem, zwiększono ilość mąki, zmniejszono ilość przypraw i zmieniono ich proporcje , zastosowano powidła śliwkowe o innym smaku, co doprowadziło do powstania zupełnie odmiennego produktu charakterystycznego dla Regionu Lubelskiego. Na terenie Lubelszczyzny wytwarzano go na pewno już przed drugą wojną światową.
Następny rozkwit wypieku piernika nastąpił około trzydzieści lat temu, czego dowodem są liczne przekazy i zapiski oraz przepisy przechowywane na terenie powiatu włodawskiego. Obecnie spotykany jest też w okolicach Lublina. Informacje o wieloletniej tradycji wypiekania pierników na święta potwierdzają starsi mieszkańcy tych obszarów, oraz badania etnograficzne. Istnieje tradycja do dziś kultywowana wręczania pannie młodej w dniu ślubu piernika w postaci surowego ciasta w ozdobnym naczyniu jako symbol przyszłego szczęścia i zamożności. Zwyczaj stawiania piernika na świątecznym stole istnieje do dziś i jest on nieodzownym elementem zestawu dań świątecznych.
Piernik lubelski bazuje na surowcach pozyskiwanych w Regionie Lubelskim, są to: miód pszczeli wielokwiatowy z okolicznych pasiek, śliwki węgierki z sadów lubelskich, mąka z pszenicy, z której słynie Wyżyna Lubelska, oraz mleko. Jest on sporządzany z ciasta dojrzewającego w stanie surowym w garnkach kamiennych przez okres dwóch tygodni, w temperaturze 5-8 stopni i potem wypiekany. Po przełożeniu go powidłami śliwkowymi musi leżakować przez okres 7-10 dni w chłodnym miejscu dla nabrania odpowiedniej pulchności, smaku i aromatu.
Piernik charakterystyczny dla Lubelszczyzny będącej niezamożnym regionem nie był polewany polewą czekoladową, ani nie był przekładany żadnymi masami posiadał jedynie jedną warstwę powideł mających za zadanie sklejenie dwóch placków wypiekanych z ciasta, odznaczał się natomiast wybornym smakiem i nadawał się do długiego przetrzymywania go w spiżarniach. Jest dobry dla osób dbających o zdrowie i urodę, nie tuczy i jest polecany dla osób odchudzających się. Dawniej był wyrabiany jedynie w gospodarstwach domowych przez gospodynie, które przekazywały swoim córkom receptury i sposób wykonania a ostatnio jest podejmowany trud wypiekania go w większych ilościach dla zaopatrzenia sklepów z żywnością tradycyjną.
Piernik Lubelski
Nagrody:
- Tytuł „Najlepsze smaki lubelszczyzny 2016” w kategorii wyroby piekarnicze i cukiernicze przyznany podczas Europejskiego Festiwalu Smaku
- Perła w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo- Smaki Regionów” – 2013
- I miejsce w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” – 2011
- II miejsce w konkursie „Smaki Zamościa i Roztocza” – 2010
- Wojewódzki Lider Smaku – 2009
